جاده میانبر اهواز مسجدسلیمان

جاده کنونی اهواز مسجدسلیمان  به طول 125 کیلومتر از طریق درخزینه سه راهی اهواز مسجدسلیمان شوشتر  پل بتوند سه راهی اهواز مسجدسلیمان لالی به مسجدسلیمان می رسد که عبور از سه راهی نفت سفید به سوی روستای آبگنجی و درخزینه یک نوع دورزدن و طولانی شدن مسیر است.

  در گذشته دور زمانی که انگلیسیها در منطقه حضور داشتند، از درخزینه که کنار رود کارون بود. یک خط کشتیرانی به سوی اهواز و پالایشگاه آبادان برقرار بود و از آنجا کشتی محصولات نفتی  بارگیری می کرد.

اغلب تجهیزات مورد نیاز نفت که از بریتانیا می آمد، از خرمشهر  به اهواز منتقل می شد. انگلیسی ها برای انتقال این تجهیزات به مسجد سلیمان، مسیر “درخزینه” و شاخه آبي گُرگُر را در رود کارون، انتخاب کردند. از این رو، تجهيزات در بارانداز درخزينه از لنج ها پياده شده و به وسیله گاري و حيوانات باركش با عبور از مناطق سخت و دشوار کوهستانی و رودخانه ها تا مسجد سليمان حمل مي شدند.

حمل تجهیزات سنگین با حجم زیاد با دشواری بسیار و تفات مالی و جانی انجام می پذیرفت . این رو شرکت نفت انگلیس و ایران بر آن شد راهی ایجاد نماید، تا این تجهیزات راحت تر و در زمان کمتر به مقصد حمل گردند به همین سبب به فکر احداث خط آهنی بین درخزینه تا میدان نفتون ( مسجدسلیمان ) افتاد.

بعدها بر همین بستر و مسیر جاده کنونی اهواز مسجدسلیمان ساخته شد.

مصائب جاده اهواز مسجدسلیمان

جاده فعلی نوعی دورزدن کامل مسیر است در حالیکه با حفر چند تونل از منطقه کرایی، میتوان با صرف تنها  20 کیلومتر، جاده را به 80 کیلومتر کاهش داد و در صرف بنزین، هزینه و وقت صرفه جویی کرد.

اما تاخیر در اجرای این پروژه  مصائب دیگری نیز به همراه داشته است. تلفات جاده اهواز به مسجدسلیمان  به دلیل پیچهای زیاد و کم عرض بودن جاده و کوهستانی بودن آن پس از درخزینه نام این جاده را به جاده مرگ تغییر داده است.

افراد زیادی در این جاده رفتند و هرگز به مقصد نرسیدند. روحهای زیادی در این مسیر پیکر خود را ترک کردند در حالیکه هرگز نمی خواستند اینطور بشود. زیرا آنها فرزند ،پدر ،مادر ،همسر و چشم به راه داشتند جمله معروف “ویرت وا خوت بو” یعنی حواست به خودت باشه همیشه در ابتدای مسیر به مسافران گفته می شد و می شود.اما خیلی وقتها افراد نتوانستند مواظب خود باشند

در واقع پس از اینکه از اهواز راه می افتید، تا پایان شهر ملاثانی مشکل چندانی وجود ندارد. هر چند در سالهای اخیر با رشد شهر ملاثانی در اطراف جاده، عملا مسیری که زمانی به عنوان کمربندی شهر ملاثانی ساخته شد تبدیل به وسط شهر شده است و وجود موانع شهری و ترافیک گاه سنگین مسیر حرکت را به سختی میسر می کند. لیکن در فاصله 4 کیلومتری درون شهر ملاثانی معمولا خطری مسافران را تهدید نمی کند. لیکن پس از سه راهی ملاثانی شوشتر و مسجدسلیمان شرایط ناگهان تغییر می کند . اکنون شما در یک مسیر بیابانی رو به شمال شرق به پیش می روید، یک جاده قدیمی دوطرف را در پیش می بینید .خودرو هایی که از مسجدسلیمان، لالی، اندیکا، درخزینه  و شهر رامین به سوی اهواز و ملاثانی به پیش می آیند از فاصله بسیار نزدیک شما عبور می کنند.  شبها کار سختر می شود خستگی رانندگان به وِیژه کسانی که از مسجدسلیمان آمده اند سواح ناگواری را رقم زده است . ده روز پیش در نزدیکی شهر رامین  یک خانواده چهار نفره قربانی شدند و پدر و دو دختر کوچک  جان خود را از دست دادند.

از آن سو پس از درخزینه وقتی به سوی آبگاه می پیچید شرایط بدتر می شود پیچهای زیاد و مسیر کوهستانی به ویژه در نزدیکی سه راه مسجد سلیمان،لالی و اهواز مصیبتهای بسیاری را رقم زده است و خودروهای سنگین با قیچی کردن ،مسیر را به طور کامل در کنار شور تمبی بسته اند.

ساخت میانبر

برای ساخت میانبر  میان اهواز و مسجدسلیمان که مسیر کنونی را کاهش دهد چند گزینه روی میز بوده است  اما یکی از بهترین گزینه ها ،خط زردرنگ میانبر می باشد که از سه راهی نفت سفید شروع می شود و پس از 4 تا 7 کیلومتر تونل به منطقه پاگچ لهبری می رسد . این منطقه که در شش کیلومتری تمبی قرار دارد، دارای یک روستای کوچک به نام تنگ تلفن می باشد.

اکنون یک جاده از مسجدسلیمان به تنگ تلفن به طول شش کیلومتر در حال ساخت است.و اگر تونل های بین پاگچ لهبری با سه راهی نفت سفید حفر شود، پازل میانبر تکمیل خواهد شد .بدین ترتیب مسافت 40 کیلومتر کاهش می یاید.با ساختن تنها 21 کیلومتری از تمبی به سه راهی نفت سفید مسافت اهواز مسجدسلیمان به زیر 100 کیلومتر خواهد رسید و با توجه به اینکه سراسر مسیر صاف و بدون عوارض خواهد بود، می توان در عرض 50 دقیقه این مسیر را طی کرد.

البته گزینه دیگری نیز به دلیل محدودیت های محیط زیست منطقه حیات وحش کرایی وجود دارد و آن ساخت جاده از آب گنجی به تمبی می باشد .

همنطور که ملاحظه می کنید بین تمبی مسجدسلیمان  تا سه راهی نفت سفید دو ردیف کوه وجود دارد و بین این دو ردیف کوه،پاگچ لهبری و روستای تنگ تلفن قرار دارد و بستر شور بهلول از آن میان می گذرد.

در این منطقه دو رودخانه کوچک و نیمه فصلی  وجود دارد، که البته در روستای  بتوند به هم می رسند و تشکیل شور بتوند یا دشت بزرگ را می دهند.

پل روستای بتوند در جاده فعلی اهواز مسجدسلیمان

      شور بتوند از به هم پيوستن شور تمبي و بهلول تشكيل مي شود.  حوضه آبریز آن منطقه ای به وسعت 2616 کیلومترمربع را در بر می گیرد.رودخانه تمبی با حوضه آبریزی به مساحت 800 کیلومتر مربع و آورد سالانه 155 میلیون متر مکعب از کوههای سردلی ،آسماری ،موردقل و دوبلوتان سرچشمه می گیرد و پس از پیوند با شور بهلول که آن نیز از ارتفاعات هفتگل سرچشمه می گیرد، رود دشت بزرگ (بتوند ) را تشکیل می دهد.

این رودخانه در حالت عادی بسیار کم رمق و شور است. اما در زمان بارشهای سنگین بسیار فعال شده و سیلابهای سنگین در مدت زمان کوتاهی روانه بتوند و کارون می کند.

در ظاهر این جاده صرفا برای اهالی  مسجدسلیمان و بختیاری تبارهای ساکن اهواز می تواند مفید باشد. اما با کمی دقت متوجه می شویم که این گونه نیست.

وجود اماکن گردشگری شیمبار

تاراز بازفت تمبی لالی نهر تلوگ تنگه دوزویل آبشار شیخ علیخان کوهرنگ  مورز و… .با کوتاه شدن ۴۰‌کیلومتری مسیر بسیاری از اهالی اهواز می توانند، خیلی سریعتر و ایمن تر از این نقاط دیدن کنند. صنعت گردشگری رونق یافته و اهواز هم دارای ییلاق قابل  دسترس بشود.

آبشار شیمبار

تاراز برفی در زمستان

تنگه دوزویل لالی

2.درصورت احد اث این میانبر می توان از مسجدسلیمان به ایذه و لردگان نیز سریعتر رسید و مسیر دیگر مناسب و دارای عوارض کمتری  از اهواز به ایذه گشود.

 از طریق مسجدسلیمان و جاده میانبر این مسیر به ۱70 کیلومتر کاهش می یابد. اکنون این مسیر از طریق باغملک ۱81 کیلومتر است و همانطور که می دانیم، ایذه دروازه شرقی خوزستان به سوی شهرکرد و اصفهان است.

.۳.در صورت احداث این میانیر و امتداد آن خواه از لالی و خواه اندیکا به الیگودرز مسیر اهواز تهران ۲۰۰ کیلومتر کاهش خواهد یافت که پیش نیاز و مقدمه آن همانا احداث این میانبر است.

4. بسیاری از شرکتها و ادارات در آن مناطق تاسیساتی دارند مثلا پتروشیمی مسجدسلیمان،شرکت نفت ، سازمان آب وبرق خوزستان و ارتش و لذا با ساخت این‌میانبر امکان رفت وآمد بی خطر برای این پرسنل فراهم خواهد شد.

سد مسجدسلیمان(گدارلندر)

سد شهیدعباسپور

جزیره سد عباسپور

در مرداد ۱۳۹۰ کلنگ آغاز عملیات اجرایی جاده جدید و میانبر مسجدسلیمان – اهواز با مشارکت شرکت ملی نفت ایران و توسط وزیر وقت راه و شهرسازی علی نیکزاد به زمین زده شد. با این حال گذشت ۱۳ سال از مراسم کلنگ زنی هم موجب نشد تا ابهامات در خصوص روند عملیات اجرایی پروژه مرتفع شود. 

از سوی دیگر باتوجه به بررسی و بازدید بعمل آمده از مسیر فعلی جاده اهواز-مسجدسلیمان توسط کارشناسان فنی عمرانی در زمینه راه می توان اشاره داشت که این جاده در سنوات گذشته برای خودروها با سرعت پایین حداقل  ۶۰ الی ۷۰ کیلومتر در ساعت به علت قوس ها و تپه ماهور بودن آن طراحی گردیده، لذا با توجه به پیشرفت علمی و تکنولوژی روز دنیا در خصوص تولید ماشین آلات و خودروهای باکیفیت و سرعت بالای ۲۰۰کیلومتر درساعت، جاده مسجد سلیمان به اهواز و دیگر جاده های خروجی مسجد سلیمان به شکل سنتی و طرح اولیه باقی مانده است.

قرار بود  جاده مسجدسلیمان به اهواز در دو بخش تعریض و احداث میانبر با هزار میلیارد تومان اعتبار آغاز شده است و این مسیر از ملاثانی تا گدار ادامه خواهد داشت. ضمن این که مجوز استفاده از قانون تهاتر نفت برای احداث این طرح نیز گرفته شده است و تا پایان سال مالی به مرحله عملیاتی خواهد رسید.

با تمام این تفاسیر همچنان از روند عملیاتی شدن احداث جاده ای که ۱۳ سال قبل کلنگ آن به زمین زده شد خبری در دست نیست.

جاده ای که دهه هاست قربانی می گیرد و شاید در شرایط کنونی که همچنان عملیات اجرایی جاده میانبُر با بلاتکلیفی و تأخیر همراه است مقامات عالی کشور از جمله دادستان کل کشور بعنوان مدعی العموم ضمن ورود به موضوع بخش عمده ای از نگرانی شهروندان مسجدسلیمانی در خصوص جاده میانبُر اهواز-مسجدسلیمان، موضوعی که سالانه جان بسیاری از مردم را تهدید می کند مورد رسیدگی قرار دهد.